Onderzoek is een essentieel onderdeel van patiëntenzorg
17 augustus 2022
Diederik Baas werkt als arts en onderzoeker sinds 2018 bij het CWZ op de afdeling urologie. Hij promoveert op ‘operatieve verwijdering van de prostaat’ (radicale prostatectomie) en coördineerde de voorbereidingen van een omvangrijk onderzoek. Diederik vertelt over zijn werk en waarom onderzoek zo belangrijk is voor patiënten.
Wat heeft de keuze voor urologie voor jou bepaald?
Tijdens mijn studie ontdekte ik dat ik sowieso graag wilde opereren. Ik voelde me aangetrokken tot urologie en de behandeling van prostaatkanker. Hoewel het een afgebakend specialisme is, ben je als arts van begin tot eind betrokken, van diagnose tot en met nazorg. Je kunt daardoor echt een relatie opbouwen met patiënten waarbij je de informatievoorziening voortdurend moet afstemmen op de persoon, in het moment. Dat viel me ook op toen ik urologen in de praktijk aan werk zag. Ze zijn mensgericht en daar voelde ik me direct bij thuis.
Hoe ziet jouw leerweg er tot nu toe uit?
Ik heb al wat jaren studie achter me liggen. Eerst 3 jaar medische informatiekunde, toen 6 jaar geneeskunde en binnenkort rond ik mijn promotieonderzoek af na ruim 3 jaar. In oktober start mijn opleiding tot uroloog en dat neemt dan vijf en een half jaar in beslag. Uiteraard is het allemaal ‘hybride’ want ik werk ook al als arts. Hoewel ik nog in opleiding ben, wil ik eerlijk gezegd nooit uitgeleerd zijn.
Waar gaat je promotieonderzoek precies over?
Mijn onderzoek gaat over het verbeteren van de oncologische en functionele uitkomsten bij RARP (robot geassisteerde radicale prostatectomie), en over complicaties na de operatie.
Zie je jezelf als wetenschapper of als arts?
Ik heb beide petten op. Op dit moment heb ik 80% van de tijd de pet van wetenschappelijk onderzoeker op en ben ik voor 20% klinisch arts. Maar dat zal in de toekomst waarschijnlijk andersom zijn. Toch zal in wezen de combinatie altijd aanwezig zijn.
Waarom en wanneer koos je voor CWZ en dus voor Prosper?
Ik werk graag voor een groter ziekenhuis met veel aandacht voor onderzoek. Hier heb ik mijn promotieonderzoek mogen doen. Het CWZ is natuurlijk nauw betrokken bij Prosper. Wat me daar zo aantrekt is de kritische en professionele benadering: hoe kunnen we verbeteren, hoe maken we het toetsbaar? Alles is gericht op kwaliteit en constante verbetering.
Waarom is wetenschappelijk onderzoek zo belangrijk voor Prosper?
Onderzoek is een essentieel onderdeel van patiëntenzorg. Eigenlijk willen we zoveel mogelijk behandelen binnen onderzoek. De afgelopen anderhalf jaar heb ik de voorbereidingen gecoördineerd voor de ENFORCE, dat onderzoek is gericht op de functionele uitkomst van de verminderde kwaliteit (of afwezigheid) van erecties. We onderzoeken of we dit kunnen verbeteren als we mannen na een radicale prostatectomie, testosteron geven. Dit onderzoek past ook goed binnen mijn promotieonderzoek.
In oktober 2022 word ik opgevolgd door Joost van Drumpt. Hij zal de uitvoering van ENFORCE verder gaan coördineren.
Wat is de rol van de patiënt binnen wetenschappelijk onderzoek?
Patiënten spelen daar sowieso een belangrijke rol in. Zij kunnen meedoen aan een onderzoek als dat voor hen relevant is en hen kansen kan bieden. In de meeste gevallen neemt de arts het initiatief om deelname te bespreken. Veel patiënten die meedoen zeggen ook dat het belangrijk voor hen is om op die manier bij te kunnen dragen aan verbeteringen. Daar mogen zij natuurlijk geen onnodig risico bij lopen. De door de overheid erkende onafhankelijke Medisch-Ethische Toetsingscommissie bepaalt of de eventuele risico’s verantwoord zijn en in verhouding staan tot de voordelen en de onderzoeksvraag.
“Prostaatkanker is een complexe ziekte die vele gradaties kent.”
Welke misvatting over prostaatkanker kom jij wel eens tegen?
Prostaatkanker is een complexe ziekte die vele gradaties kent. Het komt voor dat een patiënt met een verhaal komt van een kennis, en aangeeft dat hij ook die behandeling wil. Op zich is ‘mond-tot-mond reclame’ een positief iets. Maar mensen realiseren zich vaak niet dat er zoveel factoren meespelen die ervoor zorgen dat het ziektebeeld, en dus ook de behandeling, per patiënt anders is. Soms is het zelfs beter om niet te behandelen. Kortom: het gaat van niet behandelen tot overlijden en álles wat daar tussenin ligt.
Welke belangrijke ontwikkeling observeer jij nu?
Ik zie dat de zorg steeds transparanter wordt en dat is een goede ontwikkeling voor patiënten. Ook voor de zorgverleners levert het veel voordeel op. Twintig jaar geleden wisten ziekenhuizen en artsen nauwelijks wat er elders gebeurde. Nu wordt er veel kennis, data en onderzoek uitgewisseld. Dat geeft een goed beeld van het aantal operaties, resultaten en meetbare kwaliteitsindicatoren. Zo is er bijvoorbeeld de ProZIB van het IKNL waarin de landelijke kwaliteit van prostaatkankerzorg wordt geëvalueerd.
Transparantie leidt tot kennisdelen en meer samenwerking.
Uiteindelijk wordt de patiënt daar beter van.
Dat is ook precies waarom Prosper is opgericht
“Ik zie dat de zorg steeds transparanter wordt en dat is een goede ontwikkeling voor patiënten.”
Wordt het voor de patiënt ook transparanter?
Dat wordt ook beter, kijk bijvoorbeeld naar Zorgkaart.nl. Maar het blijft nog wat versnipperd want er zijn nog steeds te weinig onafhankelijke kanalen voor patiënten.
Aan ons dus ook de taak om kennis over te dragen aan patiënten zodat zij niet meer hoeven af te gaan op een ‘krantenknipsel’ of een geïsoleerd verhaal waarin informatie vaak uit verband getrokken is.