"Plasprobleem? Geen idee. Wat is normaal?"
12 april 2019
Hij was vaak moe, chagrijnig en zijn omgeving vond dat hij een kort lontje had. Gerald van den Hurk (geboren in 1967) zat niet lekker in z’n vel. Hij besloot naar de huisarts te gaan voor een ‘nulmeting’, zoals Gerald het zelf noemt. “Om te praten over mijn mentale toestand, maar ook voor een fysieke check. Ben ik wel gezond? Dat wilde ik weten.”
“Ik stond er helemaal niet bij stil dat ik ziek kon zijn”
Zijn huisarts maakte een hartfilmpje. “Door de geschiedenis van mijn vader”, licht Gerald toe. Ook werd zijn bloed onderzocht. “Ik weet nog dat ik toevallig mee zat te kijken hoe mijn huisarts de lijst invulde en ook PSA-waarde aanvinkte om te controleren.” Gerald had hier verder nog geen enkele gedachte bij. Een aantal dagen later kwam de uitslag binnen. Alles zag er netjes uit, behalve de PSA-waarde. “Die was aan de hoge kant met een waarde van 8.” Zijn huisarts stuurde hem door naar een uroloog. Nog steeds maakte de actieve, ondernemende Gerald zich geen zorgen. “Ik leef gezond, ben sportief en energiek. Ik stond er helemaal niet bij stil dat ik ziek kon zijn.”
De uroloog deed een rectaal onderzoek, maar voelde niets vreemds. “Hij vroeg of ik plasproblemen had. Geen idee. Want hoe weet je wat normaal is?” De uroloog wilde verder onderzoek doen. “Toen hij de woorden MRI en punctie noemde, toen pas besefte ik me voor het eerst dat er misschien meer aan de hand kon zijn.” Gerald drong erop aan om eerst nog een keer zijn bloed te onderzoeken, naast de MRI die gemaakt werd. Die punctie kon nog wel wachten, vond hij. “Want misschien was er wel niets aan de hand.” De uitslagen kwamen terug: zijn PSA-waarde was verder gestegen naar 12, maar op de MRI was weinig te zien. Een punctie was nu onvermijdelijk. “Een pijnlijk en vervelend onderzoek. Maar goed, het hoort erbij.” Na enkele dagen moest hij terugkomen voor de uitslag. Onbezorgd en onbevangen ging hij naar de afspraak. “In m’n eentje nog wel. Heel naïef.” Eenmaal in het ziekenhuis werd hij geconfronteerd met slecht nieuws. In tien van de twaalf biopten waren kwaadaardige cellen gevonden. Een uitleg van de arts volgde. “De woorden tolden: kanker, tumor, cellen, incontinentie, viagra en vooral ‘de kwaliteit van leven’. Ik had nog nooit over de kwaliteit van leven nagedacht, ik leefde gewoon.” Hij belde zijn vriendin Christa. “Het is niet goed, vertelde ik haar en daarna kon ik alleen maar huilen. Ik was overvallen door dit nieuws. Kanker, ik?”
“Mijn prostaat moet eruit, dat wist ik al snel”
Eenmaal thuis is hij meteen in de documenten gedoken die hij van de uroloog had meegekregen. “Ik wist al snel: mijn prostaat moet eruit.” Dat was niet alleen het advies van de uroloog, maar het was ook zijn eigen conclusie na een nacht lang research te hebben gedaan. “Vrijdagmiddag kreeg ik te horen dat ik prostaatkanker had en zaterdagochtend had ik mijn behandelplan al klaar, bij wijze van.” Later hoorde hij ook van uroloog Eric Vrijhof dat de kankercellen gecentreerd in zijn prostaat waren aangetroffen en prostaatverwijdering daarom zijn beste optie was. Gerald had geringe plasproblemen en was op dat moment pas 50 jaar oud. “Een jonkie onder de prostaatkankerpatiënten.” Door zijn prostaat volledig te verwijderen zou de kans op incontinentie en impotentie kleiner zijn. “Nu pas begreep ik wat de uroloog bedoelde met de kwaliteit van leven.”
“De precisie van hechten was voor mij doorslaggevend”
Tijdens zijn zoektocht naar behandelmethoden, ziekenhuizen en artsen was Gerald gefascineerd geraakt door de Da Vinci Xi robot. “Ik ben wel van innovatie en techniek. Onder meer de precisie van hechten was voor mij doorslaggevend. De kans op bijwerkingen op latere leeftijd zou daardoor aanzienlijk afnemen.” Na het weekend belde hij opnieuw met z’n huisarts. Gerald wilde een second opinion. “Ik wilde naar het Catharina Ziekenhuis, want daar had ik veel goeds over gelezen.” Zo gezegd, zo gedaan. Gerald kwam bij uroloog Eric Vrijhof aan tafel. “Vanaf het eerste moment voelde ik mij serieus genomen. Vrijhof legde mij de situatie nog eens haarfijn uit en vertelde wat mijn mogelijkheden waren. In duidelijke taal, met tekeningen ter verbeelding. Het werd me daardoor nog duidelijker dat een operatie in mijn geval beter was dan bestralen.” Door de open en geruststellende sfeer van het gesprek voelden Gerald en Christa zich vrij om al hun vragen te stellen. “We hebben ook open gesproken over de bijwerkingen, zoals incontinentie en impotentie. Dat was heel prettig.” Na het gesprek met Vrijhof wist Gerald het zeker: prostaatverwijdering was zijn beste optie. “En ik wilde dit door Vrijhof laten uitvoeren met de Da Vinci Xi robot.”
Opnieuw werden de MRI-scan en resultaten van biopsie bekeken, door Vrijhof zelf en het deskundige team van Prosper dat wekelijks bij elkaar komt. De Gleasonscore, die de agressiviteit van de tumor weergeeft, werd bijgesteld. De tumor was agressiever dan aanvankelijk gedacht en dus werd besloten ook lymfeklieren in de onderbuik te verwijderen. De operatie werd ingepland. “Ondertussen ging het leven ‘gewoon’ door.” Gerald deed er alles aan om zich zo goed mogelijk voor te bereiden op de operatie en de herstelperiode die zou volgen. “Het klinkt misschien gek, maar ik wilde zo fit mogelijk de ziekte in.” Hij kreeg daarbij goede begeleiding van het ziekenhuis. “Ik had onder andere afspraken met de anesthesist, incontinentieverpleegkundige en bekkenbodemfysiotherapeut.” Gerald regelde een extra personeelslid in de zaak om zichzelf vrij te plannen. “Ik wist dat ik een tijdje uit de roulatie zou zijn na de operatie en wilde de tijd kunnen nemen. Mijn compagnon en het personeel steunden me daar enorm goed in.”
“Ik gebruik geen incontinentiemateriaal meer”
Toen was het zover: de dag van de operatie. “Die is als een roes aan me voorbij gegaan.” De operatie duurde vier uur en werd uitgevoerd in de Prosper-locatie Canisius Wilhelmina Ziekenhuis, waar de Da Vinci Xi robot zich bevindt, door dr. Eric Vrijhof en een gespecialiseerd chirurgisch team. Behalve de prostaat werden er ook een 23 lymfeklieren verwijderd, om uitzaaiingen uit te sluiten. Dit was vooraf met Gerald besproken. “Toen ik wakker werd, was ik opgelucht. Alles was goed gegaan.” Na twee nachten in het ziekenhuis te hebben doorgebracht, mocht Gerald naar huis, weliswaar met een katheter, wat gebruikelijk is na een operatieve prostaatverwijdering. Na tien dagen mocht de katheter eruit. “En toen was ik zo lek als een mandje. Ik had nul controle over mijn urine.” Ondanks dat Gerald hierop was voorbereid, was het toch even slikken. “Je weet dat dit gaat gebeuren en dat het overgaat, maar toch is het gênant om een luier te moeten dragen.” Maar, gelukkig werd dat snel minder. “Ik ging lopend naar de supermarkt. Een loopje van 1km, dat was mijn uitje van de dag in het begin. Eerst dacht ik dat iedereen naar me keek en geneerde ik me, maar ook dat went en zakt uiteindelijk. Ik voelde me steeds vrijer.”
Twee weken na de operatie voelde Gerald zich zelfs al vrij genoeg om naar de jaarlijkse open dag van zijn bedrijf te gaan. “Op gegeven moment merk je dat je je plas weer een beetje op kunt houden. Dan begint de therapie, met bekkenbodemoefeningen, veel wandelen en na zes weken mocht ik ook weer fietsen.” Vlak na de operatie gebruikte Gerald de zwaarste luiers voor mannen, na een half jaar was het incontinentiemateriaal dat hij gebruikte nog te vergelijken met een inlegkruisje. “Na driekwart jaar hoefde ik niets meer te gebruiken.” Heel soms, na een lange vermoeiende dag wil het nog wel eens misgaan. “Als ik thuiskom en ik plof op de bank met mijn benen omhoog, maar daar is mee te leven.”
“Seksualiteit en intimiteit zijn er nog steeds, maar anders”
De bijwerkingen van de prostaatverwijdering, zoals incontinentie en erectieproblemen, hebben niet alleen fysiek impact, maar hebben ook mentaal sporen achtergelaten bij Gerald. “Ja, dat kan ik niet ontkennen. Dat doet iets met je. Het tast je aan in je mannelijkheid.” Veel praten met z’n partner, de professionals van Prosper en zijn nabije omgeving heeft hem hierbij geholpen. “Ik ben er heel open over.” Deze openheid heeft zijn relatie met Christa alleen nog maar sterker gemaakt. “Dit hele proces heeft ook haar leven veranderd. We hebben het echt samen gedaan.” Ondanks dat tijdens de operatie de zenuwen zo zorgvuldig mogelijk zijn bespaard met de precisie van de Da Vinci Xi robot en Gerald inmiddels weer lichte erecties ervaart, heeft de ingreep ook impact op de seksualiteit en intimiteit in zijn relatie. “Het is nog niet zoals het vroeger was, maar er is leven laten we maar zeggen. Seksualiteit en intimiteit zijn nog steeds een belangrijk onderdeel van onze relatie, maar is wel anders geworden.”
“Prioriteiten in het leven verschuiven”
Een jaar na de operatie is Gerald helemaal ‘schoon’ en werkt weer. “Maar, ik ben er nog niet. Ik werk nog niet fulltime en ik heb nog steeds wat mentale issues om weg te werken, de klachten waarmee ik een jaar geleden naar de huisarts ging.” Die mentale klachten zijn echter wel in een ander daglicht komen te staan, na zijn ziekte. “Prioriteiten verschuiven als je zo ziek bent geweest. Ik wil me niet langer druk maken om onbelangrijke dingen. Ik wil meer uit het leven halen, meer leuke dingen doen, genieten van (live)muziek en bijzondere mensen ontmoeten. Dus dat ga ik doen.”